„ივანიშვილის კომპანიები–თანამდებობის პირების სამჭედლო“-"საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს" კვლევა

"ივანიშვილის კომპანიები – თანამდებობის პირების სამჭედლო" – ამ სახელწოდებით არასამთავრობო ორგანიზაცია "საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველო" კვლევას აქვეყნებს. კვლევის მიხედვით, 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ყოფილ პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილთან ასოცირებულ კომპანიებში მომუშავე პირები ან მათი ოჯახის წევრები საჯარო სამსახურის წამყვან თანამდებობებზე დაინიშნენ ან აირჩნენ. 

"2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ყოფილ პრემიერმინისტრ ბიძინა ივანიშვილთან ასოცირებულ კომპანიებში მომუშავე პირები ან მათი ოჯახის წევრები საჯარო სამსახურის წამყვან თანამდებობებზე დაინიშნენ ან აირჩნენ. თანამდებობის პირთა ქონებრივი დეკლარაციების მონაცემთა ბაზის თანახმად, სულ მცირე 38 თანამდებობის პირი წარსულში მუშაობდა ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ რომელიმე კომპანიაში, მათ შორის 6 პოლიტიკური თანამდებობის პირია. ჩვენ არ ვამტკიცებთ იმას, რომ ეს ადამიანები უკანონოდ დაინიშნენ ან აირჩნენ თანამდებობებზე, თუმცა ყოფილ პრემიერმინისტრთან დაკავშირებული კომპანიების თანამშრომელთა წამყვან პოლიტიკურ თანამდებობებზე გადანაცვლება საჯარო სამსახურში ეჭვქვეშ აყენებს საჯარო მოხელეთა შერჩევის მერიტოკრატიულ პრინციპს და კიდევ უფრო ამყარებს ვარაუდს ხელისუფლებაზე ივანიშვილის არაფორმალური გავლენის შესახებ.

გარდა 38 თანამდებობის პირისა, რომლებიც უშუალოდ მუშაობდნენ ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ კომპანიებში, 14 თანამდებობის პირის შემთხვევაში ამ კომპანიებში მათი ოჯახის წევრები იყვნენ დასაქმებულნი. ბიძინა ივანიშვილთან ასოცირებულ კომპანიებში სხვადასხვა პოზიციაზე და განსხვავებული გამოცდილების მქონე პირები პრაქტიკულად ხელისუფლების ყველა შტოს წამყვან რგოლში დასაქმდნენ. მაგალითად,

•პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი ფონდ ქართუს თავმჯდომარე, შპს ქართული ოცნების დირექტორი და სს ბანკი ქართუს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი იყო;

•ნოდარ ჯავახიშვილი, რომელიც, როგორც გუშინ, 21 აპრილს გახდა ცნობილი, რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს უხელმძღვანელებს, ბანკი ქართუს და ქართუ ჯგუფის გენერალური დირექტორი იყო;

•ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილი სს ბანკი ქართუს გენერალური დირექტორის პოზიციას იკავებდა,

•მარნეულის მუნიციპალიტეტის გამგებლის მოვალეობის შემსრულებელი პაატა აბრამიშვილი შპს ელიტა ბურჯის მძღოლი იყო;

•საჩხერის უკვე ყოფილი გამგებელი ივანე გოშაძე კი ასოციაცია ატუში ოსტატის პოზიციასიკავებდა.

შედარებისათვის, "საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველომ" დაითვალა მსგავსი სექტორის კომპანიებიდან საჯარო სექტორში წასული თანამდებობის პირების ოდენობა. მაგალითად ორი კომპანია ავიღეთ: სამშენებლო კომპანია აქსისი და საქართველოს ბანკი. აქსისიდან 2012 წლის შემდეგ მხოლოდ ორი ადამიანი დაინიშნა თანამდებობის პირად, საქართველოს ბანკიდან კი – 12. ამ 12 პირს შორის არიან რწმუნებულის, გამგებლის და მერის მოადგილეები, გამგებლის მოვალეობის შემსრულებელი და სხვადასხვა საჯარო უწყებებში დეპარტამენტებისა და სამმართველოები უფროსები ან მოადგილეები. არც ერთი არ არის პოლიტიკური თანამდებობის პირი ან იკავებს ხელმძღვანელ თანამდებობას აღმასრულებელ ხელისუფლებაში.

აღსანიშნავია, რომ ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებული კომპანიებში დასაქმებული ცალკეული პირები ყოფილი პრემიერმინისტრის მიერ პოლიტიკური ცხოვრების დაწყებისთანავე აქტიურად ჩაერთვნენ საარჩევნო ბატალიებში. ზოგიერთი მათგანი, მაგალითად, ირაკლი ღარიბაშვილი 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროს კენჭს იყრიდა.

"საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველომ" შეკრიბა ინფორმაცია ქონებრივი დეკლარაციებიდან იმ თანამდებობის პირების შესახებ, რომლებიც ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ შემდეგ კომპანიებსა და ორგანიზაციებში იყვნენ დასაქმებულები:

•სს ქართუ ჯგუფი – სს ბანკი ქართუს 100%-იანი წილის მფლობელი, რომლის ბენეფიციარი მფლობელიც ბიძინა ივანიშვილის შვილი უტა ივანიშვილია;

•ბანკი ქართუ – ბანკის 100%-იან წილს უტა ივანიშვილი ფლობს;

•შპს ელიტა ბურჯი – ივანიშვილთან ასოცირებული სამშენებლო კომპანია, რომლის მფლობელიც ოფშორულ ზონაშია რეგისტრირებული;

•შპს ბურჯი – ივანიშვილთან ასოცირებული კომპანია, რომლის მფლობელიც ოფშორულ ზონაშია რეგისტრირებული. კომპანია რეგისტრირებულია იმავე მისამართზე, სადაც ბანკი ქართუს ცენტრალური ოფისი მდებარეობს;

•აიპ ასოციაცია ატუ – რეგისტრირებულია იმავე მისამართზე, სადაც ბანკი ქართუს ცენტრალური ოფისი;

•საქველმოქმედო ფონდი ქართუ – ბიძინა ივანიშვილის მიერ დაფუძნებული ფონდი; მდებარეობს იმავე მისამართზე, სადაც ბანკი ქართუს ცენტრალური ოფისი;

•შპს აგრო ქართუ – რეგისტრირებულია იმავე მისამართზე, სადაც ბანკი ქართუს ცენტრალური ოფისი; მფლობელი ოფშორულ ზონაშია რეგისტრირებული;

•ტელეკომპანია მეცხრე არხი – ბიძინა ივანიშვილის ოჯახის მფლობელობაში არსებული ტელეკომპანია;

•სს გლობალ კონტაქტ კონსალტინგი – სატელიტური კომპანია, რომლის მეწილეებს შორის (1,23%) ბიძინა ივანიშვილის ძმა ალექსანდრე ივანიშვილია.

იმის გამო, რომ ამ კომპანიებს უმეტესად ოფშორულ ზონაში რეგისტრირებული მფლობელები ჰყავთ, მათი მფლობელების ვინაობის დადგენა შეუძლებელია, თუმცა ამ კომპანიებსა და ბიძინა ივანიშვილს შორის კავშირზე სხვადასხვა წყაროები მიუთითებენ.

მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, ქონებრივი დეკლარაციის შევსების ვალდებულება მხოლოდ თანამდებობის პირებს აქვთ. შესაბამისად, წინამდებარე ბლოგი მთლიანად ვერ ასახავს იმას, თუ რამდენი პირი დასაქმდა საჯარო სამსახურში ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებული კომპანიებიდან.

აღმასრულებელი ხელისუფლება

საქართველოს პრემიერმინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი, 2012 წლის ქონებრივი დეკლარაციისმიხედვით, საქველმოქმედო ფონდ ქართუს თავმჯდომარე, შპს ქართული ოცნების დირექტორი და სს ბანკი ქართუს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი იყო. ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრიგიორგი კვირიკაშვილი სს ბანკი ქართუს გენერალური დირექტორის პოზიციას იკავებდა, ჯანდაცვის მინისტრი დავით სერგეენკო კი საჩხერის სამედიცინო ცენტრს ხელმძღვანელობდა, რომელსაც ბიძინა ივანიშვილიაფინანსებდა. მოქმედი შინაგან საქმეთა მინისტრი ვახტანგ გომელაური წლების განმავლობაში ბიძინა ივანიშვილის დაცვის სამსახურში მუშაობდა. რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი ნოდარ ჯავახიშვილი ბანკი ქართუს და ქართუ ჯგუფის გენერალური დირექტორი იყო. სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე იური ნოზაძე შპს აგრო ქართუს გენერალური დირექტორიიყო, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის მოადგილე (ამჟამად თბილისის ვიცემერი) დიმიტრი ქუმსიშვილი კი ბანკი ქართუს დირექტორის პოზიციას იკავებდა. ასევე, მთავრობის კანცელარიის უფროსი მაია ცქიტიშვილი შპს ქართუ მენეჯმენტის დირექტორი იყო. ეს კომპანიაც ქართუ ბანკის მისამართზეა რეგისტრირებული.

შინაგან საქმეთა სამინისტრო

თავად მინისტრის გარდა, შინაგან საქმეთა სამინისტროს კიდევ 5 თანამდებობის პირი ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ კომპანიებში მუშაობდა. სახელმწიფო უსაფრთოხების სააგენტოს დირექტორი მირიან მჭედლიშვილი სს ქართუ ჯგუფის კონტროლის დეპარტამენტის უფროსი იყო, მისი მოადგილე გიორგი დვალაძე კი სს ქართუ ჯგუფის კონტროლის დეპარტამენტის ეკონომიკური უსაფრთხოების განყოფილების უფროსი. ოპერატიულ-ტექნიკური დეპარტამენტის დირექტორიავთანდილ თაბუნიძე ბანკი ქართუს და შპს ბურჯის სპეცტექნიკის ინჟინერი იყო. ბანკი ქართუს თანამშრომელი იყო მინისტრის აპარატის უფროსი მაია უსანეთაშვილი. საკადრო და ორგანიზაციული უზრუნველყოფის დეპარტამენტის საფინანსო-სამეურნეო უზრუნველყოფის მთავარი სამმართველოს სამეურნეო უზრუნველყოფისა და მატერიალური რესურსების მართვის სამმართველოს უფროსი სერგო ჯანელიძე კი ასოციაცია ატუში, შპს ბურჯში და შპს ელიტა ბურჯში მუშაობდა. ივანიშვილის დაცვის უფროსი ანზორ ჩუბინიძე სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურისუფროსად დაინიშნა.

სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილის, იური ნოზაძის მსგავსად, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ლაბორატორიის დირექტორის მოადგილე ანა გულბანი და სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი ლევან უჯმაჯურიძეც შპს აგრო ქართუს თანამშრომლები იყვნენ.

ფინანსთა სამინისტრო

ფინანსთა სამინისტროს სსიპ შემოსავლების სამსახურის ადმინისტრირების დეპარტამენტის უფროსის მ/შგიორგი პატარიძე ქართუ ჯგუფის საფინანსო სამსახურს ხელმძღვანელობდა, შემოსავლების სამსახურის საბაჟო დეპარტამენტის უფროსის მ/შ ვლადიმერ ხუნდაძე კი საერთაშორისო სატვირთო გადაზიდვებისა და საბაჟო ფორმალობების განყოფილებას ასოციაცია ატუში და შპს ბურჯში ედგა სათავეში.

ჯანდაცვის სამინისტრო

ნოე ქინქლაძე 2013 წელს შევსებული დეკლარაციის მიხედვით სსიპ სოციალური მომსახურების სააგენტოს დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი იყო. იქამდე, ის შპს ბურჯის დირექტორად მუშაობდა. იმავე წლის დეკლარაციის მიხედვით, მისი შვილი, დაჩი ქინქლაძე ბანკი ქართუს იურისტი იყო და ფინანსთა სამინისტროს მრჩეველად დაინიშნა. 2014 წლის დეკლარაციის მიხედვით კი დაჩი ქინქლაძე სსიპ შემოსავლების სამსახურის საერთაშორისო ურთოერთობათა დეპარტამენტის უფროსის მოადგილეა.

განათლების სამინისტრო

ასოციაცია ატუს საერთაშორისო ურთიერთობების მენეჯერი თამარ ქიტიაშვილი პროფესიული განათლების განვითარების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის მოვალეობის შემსრულებელიგახდა.მეცხრე არხის გადაცემის წამყვანი ნატო ასათიანი ასევე დაინიშნა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროში საზოგადოებასთან ურთიერთობის დეპარტამენტის უფროსის მოვალეობის შემსრულებლად.

საგარეო საქმეთა სამინისტრო

ტელეკომპანია მეცხრე არხის უცხოეთის ახალი ამბების სამსახურის უფროსი კარლო სიხარულიძეიტალიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად და რომში განლაგებულ გაეროს საერთაშორისო ორგანიზაციებში საქართველოს მუდმივი წარმომადგენლადდაინიშნა.

ადგილობრივი თვითმმართველობა

•თბილისი: სამგორის რაიონის გამგეობის ტერიტორიული ერთეულის-ლილოს უბნის სამსახურის უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი გოდერძი თოდაძე, შპს ელიტა ბურჯის მარკეტინგის მენეჯერი იყო. იმავე კომპანიაში მუშაობდა მისი მეუღლეც.

•აჭარის მთავრობა: აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე არჩილ ხაბაძებანკი ქართუს ფილიალის დირექტორი იყო. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უკვე ყოფილი მინისტრი ავთანდილ ძაგანია, 2013 წლის დეკლარაციის მიხედვით ელიტა ბურჯის ბიზნეს განვითარების მენეჯერად მუშაობდა.

•საჩხერე: საჩხერის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე თამაზ ნადირაძე ბანკ ქართუში და ასოციაცია ატუში მოლარედ მუშაობდა. უკვე ყოფილი გამგებელი ივანე გოშაძე კი ასოციაცია ატუს ოსტატი იყო. შპს ელიტა ბურჯის საპროექტო სამსახურის ყოფილი არქიტექტორი ბენიამენ ფალავანდიშვილი საჩხერის მუნიციპალიტეტის სივრცითი მოწყობის, არქიტექტურის, მშენებლობის და ზედამხედველობის სამსახურის უფროსია.

•სხვა მუნიციპალიტეტები: 2013 წელს მარნეულის მუნიციპალიტეტის გამგებლის მოვალეობის შემსრულებელი პაატა აბრამიშვილი შპს ელიტა ბურჯის მძღოლი იყო. 2013 წლის ნოემბერში შევსებული დეკლარაციის მიხედვით კი მარნეულის გამგებელი უკვე მერაბ თოფჩიშვილია. ბანკი ქართუს ქუთაისის ფილიალის დირექტორი ტარიელ თუთარაშვილი 2013 წელს ზესტაფონის გამგებლის მოვალეობის შემსრულებლად დაინიშნა, 2014 წელს კი გამგებელი გახდა. გორის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში კომისიის თავმჯდომარე იოსებ ვანიშვილი ბანკი ქართუს სამეურნეო განყოფილების სპეციალისტი იყო. სამტრედიაში ფრაქცია ქართული ოცნება მაჟორიტარების თავმჯდომარე პაატა კოხრეიძე სს გლობალ კონტაქტ კონსალტინგის სამტრედიის მუნიციპალიტეტის კოორდინატორად მუშაობდა.

•რწმუნებულები და მათი მოადგილეები: გორის, კასპის, ქარელის, ხაშურის მუნიციპალიტეტებში სახელმწიფო რწმუნებული მოვალეობის შემსრულებელი გურამ მაჭარაშვილი ბანკი ქართუს იურიდიული დეპარტამენტის უფროსის მოადგილედ მუშაობდა. მისი ხელმძღვანელი ზურაბ რუსიშვილი კი ბანკი ქართუს გორის სერვისცენტრის და ცენტრალური სერვისცენტრის მენეჯერიიყო. მცხეთა-მთიანეთის რწმუნებული-გუბერნატორი ნუგზარ ყიფიანი 2011-2013 წლებში ტელეკომპანია მეცხრე არხის გენერალური დირექტორის მრცევლად მუშაობდა. ბოლნისის, გარდაბნის, დმანისის, თეთრიწყაროს, მარნეულის, წალკის მუნიციპალიტეტებსა და თვითმმართველ ქალაქ რუსთავში სახელმწიფო რწმუნებულ-გუბერნატორი პაატა ხიზანიშვილიწლების მანძილზე ბანკ ქართუსა და ქართუ ჯგუფში მუშაობდა.

კომუნიკაციების ეროვნული კომისია

•2014 წელს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წევრად ტელეკომპანია მეცხრე არხის ყოფილი დირექტორი კახა ბექაური დაინიშნა, ვისი მეუღლე ეკა ბერიძეც იმავე მაუწყებელში წამყვანის პოზიციას იკავებდა.

•მიმდინარე წელს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის ახალ წევრად პარლამენტმა გიორგი ფრუიძე აირჩია, ვისი მეუღლე ნათია ლაზაშვილიც მეცხრე არხის წამყვანი იყო და დღეს მთავრობის ადმინისტრაციაში მუშაობს.

ჩვენ მიერ შედგენილი თანამდებობის პირებისა და მათი ოჯახის წევრების სია, რომლებიც ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ კომპანიებში იყვნენ დასაქმებულნი, შეგიძლიათ ამ ბმულზე იხილოთ,"-ნათქვამია "საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს" მიერ გამოქვეყნებულ კვლელვაში.