ყველაზე მაღალანაზღაურებადი ჩინოვნიკები

2013 წლიდან მოყოლებული ჩინოვნიკებს თანამდებობრივი სარგო მკვეთრად გაეზარდათ ან სოლიდური სახელფასო ყოველთვიური დანამატი მიიღეს.

მაღალანაზღაურებადი ჩინოვნიკების ხუთეული: თბილისის ვიცე-მერი ალექსანდრე მარგიშვილი _ 7 080 ლარი; საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე გიორგი პაპუაშვილი _ 7 000 ლარი; პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი _ 6 900 ლარი; პარლამენტის თავმჯდომარე დავით უსუფაშვილი _ 5 905 ლარი და პარლამენტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე მანანა კობახიძე _ 5 570 ლარი.

ამ ფონზე ერთ დროს მაღალხელფასიანი მინისტრები თავიანთი 5 000-ლარიანი ხელფასით უკვე მე-7 ადგილზე აღმოჩნდნენ, მათ წინ კი პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილეებია, რომელთა ყოველთვიური ანაზღაურება 5 505 ლარს შეადგენს.

ოფიციალური მონაცემებით, სახელმწიფო მმართველობაში ხელფასი, საშუალოდ, 1270,6 ლარია, რაც ოდნავ დაბალია საფინანსო სექტორში დასაქმებულთა შრომის ანაზღაურებაზე. აქედან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას, რომ სახელმწიფო საბიუჯეტო უწყებებში, იქ, სადაც ეკონომიკური დოვლათი არ იქმნება, ხელფასი საკმაოდ მაღალია, განსაკუთრებით ბობოლა მოხელეებისთვის.

ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ მინისტრები იყვნენ პირველნი, რომელთა თანამდებობრივი სარგო მნიშვნელოვნად გაიზარდა. თუ ნაციონალების მმართველობის დროს მინისტრთა ხელფასი 3 540 ლარს შეადგენდა, "ქართული ოცნების" მმართველობის დროს მას დანამატი დაერთო და სულ მინისტრის თანამდებობრივი სარგო 7 875 ლარით განისაზღვრა (ხელზე ასაღები 6300 ლარი).

მას შემდეგ, რაც საზოგადოებაში ჩინოვნიკების ხელფასებსა და პრემიებზე აჟიოტაჟი ატყდა, მთავრობამ გადაწყვეტილება მიიღო და მინისტრებს ხელფასი ისევ შეუმცირა. საბოლოოდ, დღეს მინისტრის ხელფასი საშემოსავლოს დაქვითვით 5 000 ლარს შეადგენს.

რაც შეეხება მინისტრის მოადგილეებს, მათი ყოველთვიური ანაზღაურება არცთუ მაღალია, კანონით მინისტრის პირველი მოადგილის ყოველთვიური თანამდებობრივი სარგო 2 950 ლარს შეადგენს, დანარჩენი მოადგილეებისა კი - 2 720 ლარს. აღსანიშნავია, რომ მინისტრის მოადგილეები მათი ხელმძღვანელისგან განსხვავებით, განსაზღვრულ სახელფასო დანამატს არ იღებენ, შესაბამისად, რამდენ ლარს შეადგენს მინისტრის მოადგილეების ყოველთვიური შემოსავალი, უცნობია. დეტალები მას შემდეგ გაირკვევა, რაც ისინი კანონით გათვალისწინებულ ყოველწლიურ დეკლარაციას შეავსებენ.

მინისტრის ზოგიერთი მოადგილის წინა წლის შემოსავალი კი ასეთი იყო: სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილის დავით გელეგაშვილის მიერ 2014 წლის 3 იანვარს შევსებულ დეკლარაციაში ვკითხულობთ, რომ მან წინა წელს ხელფასის სახით 62 288 ლარი მიიღო, ანუ თვეში 5 190 ლარი. 2013 წელს ხელფასის სახით 85 500 ლარი ერგო იუსტიციის მინისტრის მოადგილეს, ალექსანდრე ბურჭულაძეს, ანუ თანამდებობრივმა სარგომ თვეში ხელფასისა და დანამატის სახით 7 125 ლარი შეადგინა.

ფინანსთა მინისტრის მოადგილის, დავით ლეჟავას ქონებრივ დეკლარაციაში, რომელიც 2014 წლის 8 იანვარს არის შევსებული, წერია, რომ მან წინა წელს მინისტრის მოადგილედ მუშაობისთვის 99 480 ლარი აიღო, ანუ თვეში 8 290 ლარი.

ხელფასი, უფრო ზუსტად სახელფასო დანამატი, გაეზარდათ დეპუტატებსაც. დღეს საქართველოში პარლამენტარის საშუალო ხელფასი 3 790 ლარს შეადგენს, ესეც მაშინ, თუ კანონმდებელი არც პარლამენტის თავმჯდომარეა, არც თავმჯდომარის მოადგილე, არც უმრავლესობის და არც უმცირესობის ლიდერი, ამ თანხას მხოლოდ რიგითი დეპუტატი იღებს. სხვა ყველა კი ხელფასზე დანამატის სახით, საშუალოდ, კიდევ 2500 ლარს იღებს. პარლამენტარის სახელფასო დანამატი პარლამენტმა 2013 წლის 18 იანვრის გადაწყვეტილებით განსაზღვრა.

სადეპუტატო უფლებამოსილების განხორციელებისთვის ყოველთვიური სახელფასო დანამატი კი შემდეგნაირია: პარლამენტის თავმჯდომარე _ 3 905 ლარი, პარლამენტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე _ 3 570 ლარი, პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე _ 3 505 ლარი. საპარლამენტო უმრავლესობისა და უმცირესობის ლიდერები, კომიტეტის თავმჯდომარე _ 2 705 ლარი, ფრაქციის თავმჯდომარე _ 2 635 ლარი, საგამოძიებო და სხვა დროებითი კომისიის თავმჯდომარე _ 2 105 ლარი, საპარლამენტო უმრავლესობისა და უმცირესობის ლიდერების მოადგილეები, კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე _ 1 970 ლარი, კომიტეტისა და ფრაქციის თავმჯდომარეების მოადგილეები _ 1 905 ლარი, პარლამენტის წევრი _ 1 790 ლარი.

მოგვიანებით, ხელისუფლებამ ხელფასების გაზრდის გადაწყვეტილება მოსამართლეებისთვისაც მიიღო. საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის ხელფასი _ 7000, მოადგილის, მდივნისა და სასამართლოს წევრის კი 6000 ლარით განისაზღვრა.

უკანასკნელი სახელმწიფო სტრუქტურა კი, სადაც თანამდებობის პირებზე სახელფასო დანამატი დაწესდა, თბილისის მერია იყო. დავით ნარმანიამ, რომელმაც სულ ცოტა ხნის წინათ "ქამრების შემოჭერა" დააანონსა, დღეს უკვე საკუთარ თანამშრომლებს ხელფასებზე ხელფასის ოდენობის დანამატს უწესებს. როგორც ნარმანიას მიერ გამოცემულ დოკუმენტშია აღნიშნული, დანამატი 2014 წლის 1-ლი სექტემბრიდან, დარიცხული ხელფასის პროპორციულად უნდა გაიცეს. ჯამში ეს თანხა 152 060 ლარს შეადგენს.

ბრძანების მიხედვით, ყოველთვიურ დანამატს მიიღებენ დედაქალაქის ვიცე-მერი _ 3 540 ლარს, მერიის ადმინისტრაციის უფროსი 3 180 ლარს, მისი პირველი მოადგილე _ 2 000-ს და მოადგილე _ 800-ს, ქალაქის სამსახურის უფროსი _ 2 600-ს, რაიონის გამგებელი _ 2 600-ს, რაიონის გაგებლის მოადგილე _ 1 800, მერიის აპარატის (სამსახურის) მრჩეველი -1 300-ს და ა.შ. დანამატის საერთო თანხა 26 თანამდებობის პირზე ნაწილდება.

სახელფასო დანამატს არ იღებს თბილისის მერი. დავით ნარმანიას ხელფასი დაახლოებით 4 ათასი ლარის ფარგლებში მერყეობს. მას შემდეგ, რაც ამ საკითხს დიდი აჟიოტაჟი მოჰყვა, მერიაში სპეციალური განცხადება გააკეთეს და განმარტეს, რომ მერის ბრძანება სრულად შეესაბამება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ნორმებს და რომ საჯარო მოსამსახურეებზე დანამატის გაცემის არსებული წესი იმოქმედებს მიმდინარე წლის ბოლომდე.

"სახელფასო დანამატები გაიცემა იმ მოხელეებზე, რომელთაც, ერთი მხრივ, გააჩნიათ მაღალი თანამდებობრივი პასუხისმგებლობა, ხოლო მეორე მხრივ, საკუთარი უფლებამოსილების ფარგლებში, ათეულობით მილიონ ლარს განკარგავენ. ვფიქრობთ, ადგილობრივ თვითმმართველობებში დასაქმებულ მენეჯერთა ანაზღაურება მათი კვალიფიკაციის პირდაპირპროპორციული უნდა იყოს", _ განაცხადეს მერიაში.

სპეციალისტების თქმით, სახელმწიფო სტრუქტურებში მაღალი ხელფასების დანიშვნა ერთადერთ შემთხვევაშია მისაღები, თუ გვაქვს შედეგი. მინისტრებმა და სხვა ჩინოვნიკებმა უნდა მიიღონ გადაწყვეტილებები, თანაც ისეთი, რომელიც გააძლიერებს და აამაღლებს მოქალაქეების კეთილდღეობას. ასეთი გადაწყვეტილება დღემდე მიღებული არ არის, შესაბამისად, ხელფასებიც არასწორადაა დანიშნული.

"დღეს ასეთი სიტუაცია გვაქვს - სახელმწიფო სექტორში დასაქმებულებს მაღალი ხელფასი ეძლევათ, მაგრამ სასარგებლო გადაწყვეტილებებს ვერ იღებენ. კერძო სექტორი განადგურების პირასაა და გარდა რამდენიმე მონოპოლიური ჯგუფისა, მცირე და საშუალო ბიზნესი უზარმაზარი რისკის ქვეშ მუშაობს. ამიტომ ხელფასი არ არის გამაგრებული გადაწყვეტილებებით, რის საფუძველზე შეიძლება ითქვას, რომ ის საბიუჯეტო სექტორში დასაქმებულებს სწორად ეძლევა. სახელმწიფოს მხრიდან თვალსაჩინო პროდუქტი არ გვაქვს", - აცხადებს ექსპერტი სოციალურ-ეკონომიკურ საკითხებში ზვიად კანდელაკი.

საერთოდ, როდესაც საჯარო უწყებებში დასაქმებულებს უფრო მაღალი ხელფასი აქვთ, ვიდრე კერძო სექტორში მომუშავეებს, ეს იმაზე მიუთითებს, რომ ქვეყანაში ჯანსაღი ეკონომიკის სიმპტომი არ არსებობს. საშუალო ხელფასი სახელმწიფო მართვის სექტორში გაცილებით დიდია, ვიდრე ისეთ სექტორში, სადაც, წესით, ხელფასი უფრო მაღალი უნდა იყოს.

ყველაზე დიდი ანაზღაურება ბანკებში და სახელმწიფო მართვის სტრუქტურაშია, არადა აქ რეალური მატერიალური დოვლათი არ იქმნება. ბანკები მომსახურების სფეროს განეკუთვნებიან, სახელმწიფო სტრუქტურები კი _ ადმინისტრაციულ სექტორს.

წყარო „რეზონანსი“