დათო ფერაძე: დაიმახსოვრეთ, პედაგოგიც ადამიანია და თუ არ მიხედავთ, განათლების სისტემა საერთოდ ჩამოიშლება!
პროდუქტებზე (და არა მარტო მათზე) ფასების ზრდა შეუქცევად ხასიათს იძენს. ინფლაციას და ფასების კატასტროფულად მატებას თავისი უარყოფითი შედეგი აქვს ყველა სოციუმზე, მათ შორის, დაბალხელფასიან პედაგოგზეც. უკანასკნელი სახელფასო მატების დროს მასწავლებლის საბაზო ხელფასი 184 აშშ დოლარის ექვივალენტს შეადგენდა, ახლა კი ის 129 აშშ დოლარამდე დაეცა. ეს ნიშნავს, რომ პედაგოგის ხელფასი სამი წლის განმავლობაში 55 აშშ დოლარით შემცირდა. პედაგოგთა „განვითარების სქემისეული“ მატების საუკეთესო შემთხვევაშიც კი, რაც ან ვერ განხორციელდება, ან უმნიშვნელოდ მცირე კონტიგენტს შეეხება, ზრდა მხოლოდ 54 აშშ დოლარითაა შესაძლებელი. ანუ, პედაგოგთა უმცირესი ნაწილის ხელფასი 2012 წლის იანვრის მდგომარეობას დაუახლოვდება, უმრავლესობის ხელფასი კი შემცირებას გააგრძელებს.
მარტო ეროვნული ვალუტის ინფლაციასთან რომ გვქონდეს საქმე, კიდევ არა უშავდა. ამ ნეგატივს, როგორც წესი, თან სდევს მსყიდველობითუნარიანობის დაქვეითებაც. ამ ფონზე ძალიან არადამაჯერებელია საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მიერ საარსებო მინიმუმის ოფიციალური ღირებულება, რომელიც უკანასკნელ წლებში სულ მცირედ თუ კორექტირდა.
ამ სამსახურის მონაცემებით მიმდინარე 2015 წელს შრომისუნარიანი ადამიანის საარსებო მინიმუმის ღირებულება მხოლოდ 161, 9 ლარია. ჩვენ ჩავატარეთ კვლევა მასწავლებლის მაგალითზე. თუმცა, ე.წ. სამომხმარებლო კალათის შემადგენლობის განსაზღვრისთვის ოფიციალურ სტატისტიკურ მონაცემებს დავეყრდენით და ცოტა შევზღუდეთ კიდეც საკვები პროდუქტები. აღმოჩნდა, რომ ამ ეტაპზე მასწავლებელისთვის, ისე, როგორც ყველა შრომისუნარიანი ადამიანისთვის, აუცილებელი მინიმალური საარსებო საშუალება სინამდვილეში შეადგენს თვეში 684 ლარს, კვირაში – 171 ლარს, ხოლო ყოველდღიურად ეს თანხა საშუალოდ 24 ლარია.
იმის მიუხედავად, რომ ქვემოჩამოთვლილ მონაცემებში მაქსიმალურად ვეცადეთ პროდუქტებისა და თანხის „ეკონომიური“ ხარჯვა მოგვეხდინა, გაირკვა, რომ რეალობა (ანუ 684 ლარი) მკვეთრად განსხვავდება ოფიციალური მონაცემებისგან (ანუ 161 ლარისგან). საკითხავია, როგორ უნდა შეძლოს მასწავლებელმა საბაზო თვიური ხელფასის – 305 ლარის გადანაწილება არსებობისთვის აუცილებლად საჭირო პროდუქტებზე, მაშინ, როდესაც მისი ყოველდღიური ანაზღაურება 10,11 ლარია?! სამაგიეროდ, მინისტრზე ყოველდღიურად იმდენი იხარჯება, რასაც მასწავლებელი ორ თვეშიც ვერ იღებს.
ცხრილის ჩამონათვალში, არ შედის ტანსაცმელი, სამედიცინო გამოკვლევის ხარჯები და ა.შ. (ფასები მოცემულია ეროვნულ ვალუტაში):
|
დასახელება |
თვეში |
კვირაში |
დღეში |
|
პური |
30 |
7.5 |
1.071429 |
|
მჭადი |
6 |
1.5 |
0.214286 |
|
ლობიო |
16 |
4 |
0.571429 |
|
ბრინჯი |
4 |
1 |
0.142857 |
|
ბურღული |
4 |
1 |
0.142857 |
|
მაკარონი |
4 |
1 |
0.142857 |
|
ძროხისხორცი |
50 |
12.5 |
1.785714 |
|
ღორისხორცი |
50 |
12.5 |
1.785714 |
|
ფრინველისხორცი |
42 |
10.5 |
1.5 |
|
თევზი |
40 |
10 |
1.428571 |
|
ძეხვეული |
40 |
10 |
1.428571 |
|
რძე |
8 |
2 |
0.285714 |
|
მაწონი |
6 |
1.5 |
0.214286 |
|
ხაჭო |
6 |
1.5 |
0.214286 |
|
ყველი |
40 |
10 |
1.428571 |
|
კვერცხი |
12 |
3 |
0.428571 |
|
კარაქი |
8 |
2 |
0.285714 |
|
ზეთი |
10 |
2.5 |
0.357143 |
|
ხილი |
60 |
15 |
2.142857 |
|
პომიდორი |
16 |
4 |
0.571429 |
|
კიტრი |
16 |
4 |
0.571429 |
|
კომბოსტო |
5 |
1.25 |
0.178571 |
|
ჭარხალი |
5 |
1.25 |
0.178571 |
|
სტაფილო |
5 |
1.25 |
0.178571 |
|
კარტოფილი |
20 |
5 |
0.714286 |
|
შაქარი |
12 |
3 |
0.428571 |
|
ღვინო |
12 |
3 |
0.428571 |
|
სარეცხისაშუალებები |
20 |
5 |
0.714286 |
|
ჰიგიენა |
10 |
2.5 |
0.357143 |
|
ჩაი |
5 |
1.25 |
0.178571 |
|
მარილი |
2 |
0.5 |
0.071429 |
|
კომუნალურიდასხვა |
70 |
17.5 |
2.5 |
|
ტრანსპორტი |
50 |
12.5 |
1.785714 |
|
ჯამი: |
684 |
171 |
24.42857 |
ხელისუფლება გამოსავალს ისევ არ ან ვერ გვთავაზობს. სანიკიძის უწყება კი პროფესიული სქემის ამოქმედებასა და მასწავლებლის სოციალური მდგომარეობის გამოსწორებას ერთმანეთთან აიგივებს, რაც, როგორც დავინახეთ. სრული აბსურდია.
არადა, მასწავლებლის საბაზო ხელფასი სასწრაფოდ უნდა გაიზარდოს, ან სამთავრობო ხარჯების შემცირების, ან, თუნდაც ბიუჯეტში ცვლილების შეტანის გზით. გასაგებია, რომ დღეს იმდენიც აღარ შეუძლია სახელმწიფო ბიუჯეტს, რაც, თუნდაც ერთი წლის წინ, როდესაც პსც საბაზო ხელფასის 1000 ლარამდე ზრდას ითხოვდა. ამიტომ, ახლა ერთ–ერთ გამოსავალს წარმოადგენს მასწავლებლის შრომის ანაზღაურების ლიბერალიზაციის სისტემის შემოღება, მაგალითად, თუ მოსწავლეებს და განსაკუთრებით მაღალკლასელებს სურთ დამატებითი საგანმანათლებლო მომსახურება, ეს უნდა გახდეს ანაზღაურებადი. მოსწავლეს უნდა მიეცეს დამატებითი ფასიანი მომსახურების ყიდვის უფლება. გარკვეულწილად, ეს იქნება ე.წ. რეპეტიტორობის ინსტიტუტის ლეგალიზაცია. არსებობს სხვა მექანიზმებიც... მაგრამ, როგორც ვთქვი, ხელისუფლება გამოსავალზე არც კი ფიქრობს. ამიტომ, პროცესი „დაბლიდან“ უნდა დაიწყოს!
დამატებითი მტკიცება არ უნდა, განათლება უკვე კრახს განიცდის. თუ პედაგოგები არ გამოცოცხლდებიან, თუ საპროტესტო აქტივობებს არ დაიწყებენ, გამოსავალი არ იქნება - სისტემა ელვის უსწრაფესად ჩამოიშლება!
დათო ფერაძე
პედაგოგთა საკოორდინაციო ცენტრის ხელმძღვანელი
